U chorych mających trudności w odkrztuszeniu materiału należy wykonać indukcję plwociny (najczęściej wdychaniem aerozolu hipertonicznego – 3 % roz-tworu chlorku sodu przez 2-0 minut). Metoda ta ma również pewne ograniczenia – nie można jej stosować u wszystkich chorych, a zwłaszcza u tych z nadreaktywno- ścią oskrzeli (groźba wystąpienia skurczu oskrzeli).
W szczególnych przypadkach można u tych chorych wykonać popłuczyny żołądka (2). Indukcja plwociny okazała się bardzo cenną metodą w rozpoznawaniu zakażenia Pneumocystis carinii.
Wymazy z jamy nosowo-gardłowej są szczególnie cenne w rozpoznawa-niu zakażeń adenowirusami, wirusami paragrypy, grypy i RSV.
U części chorych badania nieinwazyjne nie wnoszą istotnych wiadomości do postępowania diagnostycznego, wówczas należy starać się wykorzystać jedno z wielu badań inwazyjnych. Najczęściej wymieniane są w tej grupie badań: aspiracja przeztchawicza, bronchoskopia wraz z cewnikowaniem obwodowych oskrzeli, szczoteczkowaniem oskrzeli oraz płukaniem oskrzelowo pęcherzykowym (bron- choalveolar lavage – BAL), biopsja transtorakalna, biopsja płuca. Niebagatelny pozostaje fakt wyboru metod diagnostycznych w zależności od możliwości danej placówki. Zawsze powinno się brać pod uwagę lokalne, techniczne możliwości placówki klinicznej oraz laboratorium mikrobiologicznego.
W ostatnich latach bardzo się podkreśla konieczność określenia kryterium ilościowego posiewów.
